Değerli Öğrencilerimiz;
İnsanlar hayatlarının yaklaşık 1/3’ünü uykuda geçirir. Uyku, vücudumuzun önemli bir fonksiyonudur. Günlük hayattaki davranışlarımız, düşüncelerimiz, motivasyonumuz, ruh halimiz uykumuzu alıp almamamıza ve uykumuzun kalitesine göre değişkenlik gösterebilmektedir. Bu yüzden uyku sürecimizi ve bu sürecin önemli bir parçası olan rüyalarımızı tanıyabilmemiz kendimizi anlamamız ve hayat kalitemizi artırabilmemiz için dikkate değerdir.
Her insanın günlük olarak uyuması gereken süre değişmektedir. Her bireyin ihtiyaç duyduğu uyku süresi genetik olarak kodlanmıştır, fakat bu sürenin ortalama olarak 7-8 saat olduğu söylenebilir. Süreler farklılaşsa dahi tüm bireyler (istisna durumlar dışında) aynı uyku evrelerinden geçmektedirler. Psikoloji profesörü Platnik (2009)’e göre bu evreler şunlardır;
1. Evre: 1-7 dakika süren uyanıklıktan uykuya geçiş evresidir. Genellikle bu evrede uyuduğumuzu düşünmeyiz. Belirli belirsiz düşünceler ve görüntüler deneyimleriz. Bu evrede beynimizde teta dalgaları oluşur. Uykuda yüksekten düşüyormuşuz gibi hissetmememiz bu evrede olduğumuzun örneğidir.
2. Evre: Uyku olarak tanımladığımız, uykuya daldığımız, gevşediğimiz vücut ısımızın ve nabzımızın düştüğü evredir. Bu evrede rahatsız edildiğimiz takdirde “uyuyordum” şeklinde tepki verebilmekteyiz. Uyku derinleştikçe 3. evreye bir geçiş olmaktadır.
3. ve 4. Evre: Uyumaya başladıktan yaklaşık 30-45 dakika sonra 3. evreden 4. evreye geçiş olur. 3. ve 4. evrenin özellikleri birbirine çok benzemekte, uyku 3. evreden 4. evreye doğru giderek derinleşmektedir. Bu evrede beynimizden delta dalgaları yayılır. “Derin uyku” dediğimiz evredir. Bu evrede birileri tarafından uyandırılmamız çok zordur. Nabız, vücut ısısı, kas gerginliği 2. evreye göre daha da azalır. Bu evre birkaç dakika ile 1 saat arası sürebilir. Ardından 3. ve 2. evreye geri döneriz ve ardından REM uykusu evresine geçeriz.
REM Uykusu: REM uykusuyla sonlanan bu döngü gece boyunca 5 veya 6 kez tekrarlanır. Böylece gece uykusu boyunca yarım saat, bir buçuk saat aralıklarla 5-6 kez REM uykusuna geçiş yaparız. Bu evrede rüyalar görürüz. Uykunun son evresi olduğu için sabah uyanma saatine yakın REM evresinde gördüğümüz rüyaları hatırlarız.
Rüya ve benzeri deneyimler, birçok memeli ve kemirgen hayvanda gözlemlense de canlıların niçin rüya gördüğü henüz tam olarak aydınlatılamamıştır. Niçin rüya gördüğümüze dair bazı bakış açıları ve görüşler şu şekilde özetlenebilir:
- Evrimsel bakış açısı rüyaların, canlıların hayatta kalabilmeleri için bir işlevi olduğu görüşünü öne sürer. Örneğin birçok insan rüyasında bir yükseklikten düştüğünü görerek irkilerek uyanmıştır. Evrimsel bakış açısı bu rüyayı, ağaçlarda uyuyan ve gece ağaçtan düşerek ölüm tehlikesi atlatan atalarımızın genlerinin bizlere aktarılmasıyla açıklamaktadır.
- Psikanalize göre, rüyalar bilinçdışındaki materyallere ışık tutar. Bu görüşe göre günlük hayatta bastırılan istekler rüyalarımızda ortaya çıkmaktadır.
- Rüyalar, insanların zihinlerini dinlendirmelerine yarayan bir nörolojik uğraştır.
- Bireyler günlük hayatta başaramadığı, özlem duyduğu deneyim ve davranışları rüyalarında görerek duygusal bir doyum sağlamaktadırlar.
- Rüyalar baş etme becerilerinin gelişebilmesi ve bireylerin yaşamlarından karşılaşabilecekleri tehditlere hazır olabilmeleri için simülasyonlar niteliğindedir.
- Rüyalar günlük hayattaki deneyimlerin, duygu ve düşüncelerin bir yansımasıdır.
- Rüyalar, beynimizdeki nöronların rastgele elektriksel uyarımlarından meydana gelmektedir.
Sonuç olarak uykularımız ve rüyalarımıza dair hala aydınlatılması gereken birçok konu bulunmaktadır. Bu bağlamda rüyalara dair bilimsel çalışmalar hala sürmektedir. Sizler de bu çalışmalara gönüllü olarak destek olmak isterseniz bağlantıyı tıklayarak katkı sağlayabilirsiniz.
Sorularınız ve Psikolojik Destek İçin İletişim: odek@yildiz.edu.tr
Sağlıklı günler dileriz,
01-04-2021
ÖĞRENCİ DEKANLIĞI